De Nederlandse glastuinbouw sector heeft de ambitie “om in 2040 economisch rendabel én klimaatneutraal te produceren.” Aardgas zal dus niet de primaire rol vervullen die het nu heeft. Gelijktijdig worden de Nederlandse glastuinbouw ondernemers geconfronteerd met fors hogere en volatielere energieprijzen voor aardgas en elektriciteit, waardoor het ook om economische redenen noodzakelijk is om strategische en stapsgewijze aanpassingen in de energiemix door te voeren. Deze situatie dwingt glastuinbouw ondernemers om te zoeken naar alternatieven in de vorm van duurzame elektriciteit, warmte en CO2. Ook groene waterstof wordt vaak als ingrediënt van de energiemix genoemd. Maar voordat gesproken kan worden over een verstandige en rendabele invulling van de energie-situatie van tuinbouwbedrijven moet de beperking van de vraag als startpunt worden gesteld. In lijn met de Trias Energetica kan de energiemix dus niet los van de ontwikkelingen in kas-, installatie en teelttechniek worden gezien. Daarnaast staat de energiemix in interactie met de ontwikkeling in de regionale energie-infrastructuur (zonder waterstof-transportnet kan waterstof geen betekenisvolle rol spelen; zonder verzwaring van het elektriciteitsnet zullen warmtepompen een probleem zijn; zonder warmtenetwerk is er geen restwarmte etc.).
Het doel van het project is het in kaart brengen en kwantificeren van de energiemix in een duurzame glastuinbouw, rekening houdend met de interactie tussen technische en teeltkundige mogelijkheden in de kasteelt, de regionale energie-infrastructuur en de onderlinge prijsverhouding van energiedragers. Vanwege de grote belangstelling voor waterstof, en het feit dat het een nieuwe energiedrager op de markt is, krijgt waterstof ruim aandacht. Subdoelen zijn om inzicht te krijgen in (1) de technische ins en outs van de energiedragers in de klimaatneutrale energiemix, (2) de rentabiliteit van de verschillende energiesystemen in diverse tuinbouwregio’s bij verschillende realistisch ingeschatte scenario’s voor economische randvoorwaarden (financieel en fiscaal), (3) de gevolgen van diverse scenario’s van de regionale energiemix voor netbeheer en investeringen in de energie-infrastructuur.
Binnen het project wordt door WUR samengewerkt met netwerkbedrijf Capturam, energiebedrijf Agro Energy, brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland, diverse tuinbouwondernemers, gemeentes Westland en Lansingerland en Greenport West Holland.
Het project heeft als uitgangspunt dat tuinders op een rendabele manier hun energievoorzieningen integraal kunnen verduurzamen. Hiervoor is in de afgelopen jaren een palet aan technologieën ontwikkeld en beproefd en staan er nog nieuwe technieken aan te komen welke worden geïnventariseerd en kwantitatief omschreven. Vanwege de nieuwheid van de technologie wordt er in dit project praktijkonderzoek bij tuinbouwbedrijven met waterstof pilots gedaan, en worden kwantitatieve cijfers opgehaald, gepubliceerd en in modellen verwerkt. De toepasbaarheid van waterstof technologieën op een tuinbouwbedrijf wordt in samenhang met andere alternatieve energiebronnen op bedrijfsniveau voor diverse bedrijfstypes en in relatie tot de regionale netwerken geanalyseerd.
Inzichten worden toegespitst op de verschillende regionale tuinbouwgebieden (casussen Westland, Oostland, een te kiezen solitair gebied) die elk hun specifieke randvoorwaarden hebben, zoals de beschikbaarheid van geothermie, (rest)warmte van derden, aansluitings¬mogelijk¬heden op de in ontwikkeling zijnde waterstof-backbone en de netcongestie problematiek voor elektriciteit. Diverse energie scenario’s op regionaal niveau worden geanalyseerd, perspectieven voor klimaatneutrale tuinbouwregio’s worden onderzocht.
Daarnaast richt het project zich ook op de implicaties van de energiemix scenario’s vanuit het gezichtspunt van overheden, netbeheerders en energiebedrijven. De huidige tuinbouw levert een stabiliserende rol in het elektriciteitsnetwerk in Nederland en stabiliserende marktpartijen worden in de toekomst alleen maar belangrijker. Perspectiefvolle scenario’s voor een stapsgewijze verduurzaming, waaronder de introductie van waterstof in regionale energie-netwerken, zullen worden geschetst en relaties en gevolgen voor de energie-infrastructuur in kaart gebracht.